De ene bemaling is de andere niet…
In dit vorige artikel hadden we het over de bemalingen en wat zij juist doen. De ene bemalingsinstallatie is niet hetzelfde als de andere. In het artikel van vandaag bespreken we de verschillende soorten installaties en waar zij water oppompen.
1| OPEN PUT BEMALING
Zoals de naam het zegt werkt deze installatie vanuit een open put of greppel. Het water wordt (al dan niet gravitair) afgeleid naar deze put. Vanuit de zogenaamde pompput wordt het water weggepompt. Belangrijk om te onthouden voor de komende technieken is dat bij dit soort installaties geen filterbuizen in de grond gestoken worden. Het gaat dus niet altijd over opkomend grondwater.
Deze techniek is vaak interessant bij bouwputten met een slecht doorlaatbare bodem die te maken krijgen met hevige regenval. De bouwput komt dan onder water te staan en verstoort de werken. Dankzij een dergelijke open put bemaling kan de bouwput droog gepompt worden zodat de mensen in een droge bouwput kunnen werken.
2| VERTICALE BEMALING
Het doel van een bemaling is om de bouwput droog te houden wanneer deze op het niveau van grondwater komt. Het grondwater heeft namelijk de neiging om naar boven te komen, het niveau van de grondwaterspiegel. Om te vermijden dat het water omhoog komt, wordt een installatie geplaatst die dit water uit de bodem onder de bouwput wegzuigt.
Om een verticale bemaling te plaatsen moet eerst berekend worden hoe laag het grondwater weggepompt moet worden. Er worden filterbuizen op regelmatige afstand in de grond gestoken tot op het berekende niveau. Een filterbuis is een rechte buis waarbij aan het uiteinde kleine gaatjes zitten die water doorlaten, maar geen aarde of zand. Aan het andere uiteinde (de bovenkant) wordt de filterbuis aangesloten op een pomp die het grondwater omhoog zuigt.
Zoals je kan zien op de afbeeldingen trekt het water namelijk niet op één niveau weg, maar zorgt de filterbuis voor een soort boog in het waterniveau. Er moeten meerdere buizen op regelmatige afstand van elkaar geplaatst worden zodat het grondwater over de volledige oppervlakte van de bouwput weggepompt wordt.
In het filmpje van Rioned kan je zien hoe een bemalingsinstallatie geplaatst wordt:
3| HORIZONTALE BEMALING / DRAINS
De filterbuizen kunnen op 2 manieren in de bodem liggen: verticaal (zie installatietype 2) of horizontaal.
Bij een horizontale bemaling worden de filterbuizen horizontaal op de gewenste diepte geplaatst onder de bouwput. De uiteinden worden aangesloten op een pomp die het water opzuigt en wegduwt naar het riool, oppervlaktewater of een installatie om water her te gebruiken of zelfs op een afstand terug de bodem in.
4| RETOURBEMALING
Zoals het woord aangeeft wordt het opgepompte grondwater terug in de bodem gebracht. Deze techniek is heel interessant om het grondwaterniveau in de buurt van de bouwput zo min mogelijk te beïnvloeden, maar is niet overal mogelijk. Het grondwater mag namelijk niet te dicht bij de bouwput geretourneerd worden zodat het niet steeds opnieuw moet opgepompt worden. Om de afstand tussen de bemalingsinstallatie en het infiltratiepunt te beperken of bij een dichtbebouwd gebied, kunnen waterremmende wanden geplaatst worden. Deze wanden laten toe om water in de grond te infiltreren zonder dat deze meteen terug richting de bouwput keert.
Bij een retourbemaling moet er ook extra opgelet worden in het geval van onzuiverheden in het grondwater. Om een verspreiding van onzuiverheden of vervuilingen te vermijden, moet het water eerst gezuiverd worden alvorens het terug in de bodem wordt geretourneerd.
5| DIEPTEBRONNEN / DEEPWELL BEMALING
Bij dit type bemaling is “groter” een goede beschrijving: de diepte waarop bemaalt wordt, is groter en de doorsnede van de filterbuizen is groter. De pompen bevinden zich in de buizen en pompen het water omhoog. Hiervoor worden dompelpompen gebruikt die in het water blijven hangen. Deze bemaling wordt voornamelijk bij grotere en diepere bouwputten gebruikt omwille van zijn mogelijkheid om op homogene wijze het water te onttrekken.
BRONNEN:
https://bronbemaling.nu/bronbemaling/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bemalen
https://www.joostdevree.nl/shtmls/bemaling.shtml
VMM, handleiding berekeningsinstrument bemaling van een bouwput (2020)
https://www.vmm.be/water/grondwater/bemaling
VMM, richtlijnen bemalingen ter bescherming van het milieu (2019)
https://leefmilieu.brussels/themas/geologie-en-hydrogeologie/grondwater
https://vhgm.nl/werkgebieden/bemalingen/technieken/verticale-bemaling/
https://www.vlario.be/lokaal-bestuur/bronbemaling/
Smet Group, Techniek Bemalingen (s.d.)